Ludzie Ci ciągnęli do wielkich miast z nadzieja właśnie na znalezienie pracy i najczęściej znaleźli się bez środków do życia, próbując przetrwać w jakikolwiek sposób, zwykle poza prawem. Budowali wiec swoje baraki - szałasy tam, gdzie istniał zakaz budowania czegokolwiek, czyli na zboczach otaczających Rio wzgórz. Tym sposobem najbardziej atrakcyjne widokowo miejsca w mieście okupują biedacy, a nie bogacze, tak jak można by się było tego spodziewać.

W favelach mieszka większość wszystkich mieszkańców Rio czyli ponad 4 mln. Są to dzielnice, gdzie "porządek" utrzymują gangi, które dzielą favele na rejony swoich wpływów. W zasadzie policja federalna nie wtrąca się do tego i dość często widać np. chodzące po ulicach dzieci z karabinami.

Od czasu do czasu próbuje się zwalczać gangi, najczęściej stosując metody brutalniejsze, niż to robią sami gangsterzy. Tworzono np. tzw. "szwadrony śmierci", które likwidowały podejrzanych i przestępców poza prawem.

Innym wielkim problemem są tysiące bezdomnych i nie posiadających rodziców dzieci, które żyją na ulicy, handlują narkotykami, żebrzą lub kradną.

Mając to wszystko na uwadze z duszą na ramieniu wybieraliśmy się do największej w Rio faveli - Racinhy.

Wynajęliśmy do tego celu jeepa, którego kierowcą był człowiek przypominający z wyglądu komandosa. Ku naszej konsternacji jeep był otwarty - żadnych tam kuloodpornych szyb. Ale cóż... trudno się było już wycofywać.

To, co zobaczyliśmy zupełnie postawiło na głowie moje wyobrażenia o faveli. Wszędzie bowiem natrafiliśmy na zupełnie normalnych, przyjacielskich, pogodnych i spokojnych ludzi, którzy tylko żyli w tak dziwnych dla nas warunkach i w tak niesamowitej scenerii nawarstwionych na sobie ni to domków, ni to baraków, budowanych bez planu, ładu i składu - spontanicznie w każdym możliwym (i niemożliwym) do tego celu miejscu.

Okazało się, że Racinha ma pełną infrastrukturę - wodę, elektryczność, kanalizację, wywóz śmieci... życie zorganizowane społecznie (sklepy, szkoły, przedszkola, rady i komitety mieszkańców...). Tyle że estetyka ulic jest slumsowa - "architektura" domostw wręcz żywiołowa, by nie napisać anarchistyczna. A jednak Racinha nie jest typową favelą (może dlatego, że jest jedną z najstarszych, mających już swoją tradycję). Nie we wszystkich życie jest zorganizowane na tak przyzwoitym poziomie.

Chodziliśmy tam po różnych dziwnych zakamarkach, ale paradoksalnie czuliśmy się bardziej bezpieczni niż np. na "cywilizowanej" i pełnej turystów plaży Copacabana, czy tez w Ipanemie. Może dlatego, że świat ten wydawał się bardziej jednolity i zintegrowany, niż ten w kolorowym i folderowym Rio, za którym - jak to czułem - czai się desperacja Trzeciego Świata. To właśnie nie pozwalało mi się tak do końca zachwycić tym miastem - podskórne napięcie, napór rzeczywistości powszedniej - przyczajonych gdzieś społecznych i politycznych konfliktów, z których najczęściej szeregowy turysta nie zdaje sobie sprawy... do chwili, kiedy np. zostanie ograbiony w biały dzień przez uzbrojonych w nóż lub pistolet rabusiów.

Nie wiem, może strach ma wielkie oczy, ale czułem się nieswojo, kiedy pewnego razu sam przeszedłem się z jednego końca Ipanemy na drugi, polując z aparatem na jakieś rodzajowe scenki.

Pod koniec dnia zawędrowałem na Arpoador, czyli wysuniętą w Ocean skałę oddzielającą Ipaneme od Copacabany, gdzie zostałem aż do zachodu słońca. Wreszcie czułem się bezpieczny, siedząc na skale wśród setek ciepłych i zrelaksowanych ludzi, którzy zebrali się by pożegnać zachodzące słońce. Jest to tradycja - każdego wieczoru jest ono zegnane tu aplauzem i oklaskami. Tak wiec - mimo wszystko - można odczuć w Rio atmosferę południowego kraju - życia niespiesznego i na luzie, o innej hierarchii wartości, gdzie bardziej liczy się przyjemność z obcowania z drugim człowiekiem, pozytywna sfera związanych z tym uczuć, niż charakterystyczna dla cywilizacji zachodniej pogoń za zyskiem i materialna konsumpcja.